۲۰دیماه۱۴۰۱
مفاهیم دینی و انقلابی روی بوم نقاشی
نمایشگاه انفرادی «نور هدی نور حسین(ع) است و بس» روز جمعه ۱۶دی ماه در نگارخانه اصلی فرهنگسرای نیاوران افتتاح شد و تا ۷ بهمن آثاری از تابلوهای نقاشی و مجسمه‌های برنزی استاد عبدالحمید قدیریان، هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز را برای علاقه‌مندان به نمایش می‌گذارد.
استاد قدیریان متولد ۱۳۳۹ در تهران از هنرمندان نقاش و مجسمه‌ساز، دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته نقاشی از دانشکده هنر و همچنین مدرک درجه یک هنری در رشته طراحی صحنه و لباس از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
این هنرمند علاوه بر طراحی صحنه و لباس مریم مقدس، ملک سلیمان و ارتفاع پست، تجربه برگزاری چندین نمایشگاه انفرادی از جمله نمایشگاه‌های آسمان حسین، هم‌پای نور و… را نیز در کارنامه هنری خود دارد. او که توسط حوزه هنری به عنوان چهره هنر انقلاب اسلامی ۱۴۰۰ انتخاب شد به دلیل علاقه‌اش به موضوعات دینی و انقلابی، سال‌هاست آثارش را در این حوزه خلق می‌کند.
برگزاری نمایشگاه «نور هدی نور حسین(ع) است و بس» سبب شد با این هنرمند گفت‌وگویی انجام دهیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
آثار نمایشگاه «نور هدی نور حسین(ع) است و بس» چه ویژگی‌هایی دارند؟
در این نمایشگاه حدود ۴۸ تابلو و ۶ مجسمه برنز به نمایش گذاشته شده که نیمی از آن‌ها جدید هستند. فضای کلی نمایشگاه بر مدار مفهوم نورالله می‌گردد، یعنی موضوعات عاشورایی، اربعین و نابودی اسرائیل با محوریت نورالله در آثار به نمایش درآمده است.
علت به نمایش گذاشتن مجسمه‌های برنزی در این نمایشگاه چه بود؟
من در فضای کاری‌ام علاوه بر نقاشی به ساخت مجسمه هم می‌پردازم و تصمیم گرفتم این مجسمه‌ها را که تاکنون در هیچ فضای نمایشگاهی به نمایش نگذاشته‌ام در این نمایشگاه در کنار تابلوها قرار دهم.
برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی تا چه اندازه مخاطب را با نقاشی آشنا می‌کند و پیام‌هایی که هنرمند می‌خواهد از طریق هنرش به جامعه منتقل شود، انتقال می‌یابد؟
این‌گونه نمایشگاه‌ها به تنهایی در ایجاد فرهنگ در جامعه نقش مهمی ندارند، مگر اینکه در فضای فرهنگی قرار گیرند و با برنامه‌ریزی مسئولان و تولید آثار در قالب‌های متنوع، فضایی فرهنگی ایجاد شود و مخاطبان با قرار گرفتن در آن فضای فرهنگی با مفهومی خاص آشنا شوند.
فضای مفهومی و موضوعی این نمایشگاه، دینی است و به نظرم در شرایط کنونی که در فضای فرهنگی شکننده‌ای قرار داریم برگزاری چنین نمایشگاهی می‌تواند راهی برای برون‌رفت از مشکلات فرهنگی مطرح کند. اگر رسانه‌ها پای کار باشند و مباحث این نمایشگاه را به جامعه ببرند و در کنار آن، شهرداری نیز این آثار را تبدیل به یک فضای اجتماعی کند، موضوع مطرح شده می‌تواند تأثیرگذار باشد.
باید برای برگزاری این نمایشگاه تبلیغات شود، چون در این نمایشگاه به مفهوم و موضوعی اشاره شده که اگر در جامعه مطرح شود می‌تواند موجب برون‌رفت از معضلات فرهنگی باشد.
در بخشی از صحبت‌هایتان به شکننده بودن فضای فرهنگی کشور اشاره داشتید و اکنون نیز می‌گویید در این نمایشگاه موضوعی مطرح است که در شرایط فعلی جامعه می‌تواند علاج دردهای فرهنگی باشد؛ لطفاً در این باره بیشتر توضیح دهید.
علت تمام مشکلات فرهنگی ما این است که از خدا فاصله گرفته‌ایم، خدا به معنای ربی که در میدان است و برای رشد مخلوقاتش برنامه دارد و براساس آن برنامه، مخلوقاتش را رشد می‌دهد. باید برنامه الهی برایمان معنا داشته باشد اما ما خدا را فقط ستایش می‌کنیم و تلاشی برای همراهی با برنامه‌های الهی نداریم.
در این نمایشگاه تلاش کردم توجه مخاطب را به نورالله جلب کنم؛ عنصری که می‌تواند جامعه را به حرکت دربیاورد. در بعضی مقاطع مانند اربعین شاهد تأثیرگذاری نورالله بودیم به‌گونه‌ای که رهبری از آن به عنوان آیه عظمای الهی یاد کردند. ما به زیارت اربعین می‌رویم و فقط در حد یک زیارت از آن بهره می‌بریم و تلاشی برای فهم نورالله و هماهنگی با آن در طول سال نداریم. خداوند غیور است و بر کسانی که به آیاتش توجه نمی‌کنند خشم می‌کند. این فاصله گرفتن از نورالله تبعات خودش را دارد، چه بسا چون به نورالله توجه نمی‌کنیم اغتشاشات در کشور ایجاد می‌شود، گویی تنبیه می‌شویم.
وضعیت هنر نقاشی در کشور تا چه اندازه منطبق بر هنر انقلاب اسلامی است؟
من نقاشی پژوهشگر هستم، هدفم اشاعه نقاشی نیست بلکه فهم بیشتر دین و انقلاب است که سعی در مطرح کردن آن در قالب تصویر نقاشی دارم. به عنوان پژوهشگری که دغدغه فهم لایه‌های ظریف مفاهیم انقلاب و موضوعات قرآنی را دارم با مطالعه و همنشینی با علما، مفاهیم مدنظرم را کنکاش و در نهایت آن‌ها را در قالب نقاشی به تصویر می‌کشم، بنابراین نیازی به بررسی آثار نقاشی در کشور ندارم تا بتوانم درباره انطباق هنر انقلاب اسلامی با هنر نقاشی در کشور پاسخ دهم.
آیا همین علاقه شما به موضوعات دینی سبب شده در عمده آثار و نمایشگاه‌هایی که داشتید و همچنین تجربه طراحی صحنه و لباس در فیلم‌ها و سریال‌های دینی، آثاری با موضوع دینی تجلی بسیاری داشته باشد؟
هر هنرمندی شاکله خاص خود را دارد و در حیطه شاکله‌اش عمل می‌کند. همیشه این سؤال برایم مطرح بوده که از کجا و برای چه به این جهان آمده‌ام و بهترین رفتار در مقابل آن چیست؟ همیشه به دنبال پیدا کردن حلقه مفقوده در مفاهیم هستم و از آنجایی که قرآن مطمئن‌ترین مأخذ برای یافتن پاسخ‌هاست به موضوعات دینی علاقه‌مند هستم و تلاش می‌کنم فعالیت هنری‌ام را در این حوزه ادامه دهم.
به این موضوع اشاره کردید که در حوزه مفاهیم دینی، قرآنی و انقلابی پژوهش می‌کنید؛ نتیجه این پژوهش‌ها در این سال‌ها چه بوده است؟
به این نتیجه رسیده‌ام که در معارف قرآنی بسیار ضعیف هستیم؛ جامعه ما با اصل اهل‌بیت(ع) که همان نور آن بزرگواران است آشنایی ندارد، فقط با دنیای اهل‌بیت(ع) تا حدودی آشناست، در حالی که اهل‌بیت(ع) را به عنوان ناجیان آخرالزمان می‌شناسیم ولی به ابعاد آسمانی آن‌ها معرفت نداریم.
امام راحل بارها درباره نقش اهل‌بیت(ع) در ایجاد انقلاب سخن گفتند ولی به مرور آن سخنان را فراموش کردیم و انقلاب را به عوامل دیگر نسبت دادیم و از هدف غایی انقلاب فاصله گرفتیم. مداخله مدام اهل‌بیت(ع) در هموار کردن راه انقلاب و پس زدن انبوهی از خیانت‌های داخلی گواه بر این حضور است. این در حالی است که گروه‌های فرهنگی همچنان بر طبل احساسات می‌کوبند و فضای جست‌وجو در معارف قرآنی و اهل‌بیتی(ع) را باز نمی‌کنند.
تجربه‌تان در نقاشی چقدر برای طراحی لباس در آثار تصویری به شما کمک کرده است؟
نقاشی یک فن است، وقتی این فن را بلد باشید می‌توانید طراحی صحنه، لباس و گریم هم انجام دهید و به سایر رشته‌های هنرهای تجسمی نیز ورود پیدا کنید.
خبرنگار: مهدیه قمری