همچنان بهت زده ایم

عبدالحمید قدیریان

هنرمند نقاش

راهپیمایـی اربعیـن حـالا دیگـر به یـک پدیـده نویـن در جامعـه امروز بـدل شـده و عظمـت ایـن حرکـت یـک هویـت نویـن اجتماعـی را در پهنـه جغرافیای ما شـکل داده اسـت.  عبدالحمیـد قدیریـان از هنرمنـدان برجسـته نقاشـی و چهره سـال هنر انقلاب اسـت. او ازجملـه طراحـان دکـور و صحنه آثار سـینمایی اسـت و در پروژههایی همچون «مریم مقدس»، «ملک سلیمان» و «محمدرسول الله» حضور داشته است. قدیریان توفیق حضور در اجتماع بزرگ اربعین را داشـته و مجموعه تابلوهای «آسـمان حسـین» و «همپای نور» نمایشی از تجربـه زیسـته ایـن هنرمنـد از ایـن اجتمـاع بـزرگ حسـینی اسـت. در ادامـه یادداشـت شـفاهی این هنرمنـد را در توصیف عظمت راهپیمایی اربعیـن حسـینی میخوانید.

بهره بردن از اربعین بسـتگی به معرفتی دارد که افراد نسـبت به عاشـورا دارنـد. همانطـور کـه میدانید مفاهیم سـه بعدی هسـتند و لـذا در بعد ارتفـاع هرقـدر کـه معرفـت آسـمانی­تر باشـد، لطیف­تـر و هرقـدر معرفت سمت­وسـوی دنیایـی بـه خـود بگیـرد خشـن­تر و فـرد هـم بهـره کمتری می­برد. عاشـورا را هم میتوان از جنبه دنیایی نگریسـت، به­عبارت دیگر آن واقعـه را می­تـوان یـک جوشـش اجتماعـی و سیاسـی دانسـت و از آن عبرتهـا بـرد و هـم می­تـوان آن را از منظـر برزخـی و اخلاقـی نگریسـت و از آن بهره­هـا بـرد و همچنیـن می­تـوان آن را امـری ملکوتـی و آسـمانی دانسـت و از نور آن اسـتفاده کرد.

زمانـی کـه بـرای سـاخت فیلـم ملـک سـلیمان(ع) تحقیـق می­کردیـم بـه ابعـاد عجیبـی از رفتـار حضـرت سـلیمان (ع) برخوردیـم که بیـان آنها در ظـرف فیلـم و سـینما قابل گفتـن نبود. سـلیمان(ع) یکی از سـابقون اسـت و حجـاب زمـان بـرای او محدودیتـی ایجـاد نمی­کـرد. وی بعـد از جنگهـای بسـیار، درپـی رشـد خـود می­دانسـت کـه بایـد به­سـویی بـرود کـه نـور او را هدایـت کنـد. آن حضـرت به­همـراه یـاران خویـش بـه تاخـت به­سـوی سـرزمینی کـه نـور از آن­سـاطع می­شـود، مـی­رود. در کربـلا قومـی را می­بینـد کـه بـا اینکـه در مجاورت خورشـیدند ولـی از نور بهـره­ای ندارنـد. ایشـان میدیـد کـه کربـلا محلـی اسـت کـه خورشـید وجـود امـام حسـین(ع) در آن بـه تابیـدن مشـغول اسـت و آن قـوم پلیـد بی­تقــوا، (قاتــلان امــام) هیــچ بهــره­ای از نــور او نمی­برنــد و همچــون شـبپرگان از نـور گریـزان و فـراری هسـتند.  سلیمان(ع) با ماجرای حضرت موسی(ع) آشنا بود و در بین دو رود دجله و فـرات بـا بزرگـواری مواجـه می­شـود کـه موسـی(ع) در مجمع­البحرین بـا او مواجـه شـد. سـلیمان(ع) با مجمع­البحرین ( حضـرت خضر) همراه شـد و به سرچشـمه نور وارد گشـت. او می­دانسـت که خضر(ع) به­همراه ذوالقرنین به وادی ظلمات رفته و وارد آب حیات شـد و از آن پس زندگی جاوید یافت. او می­دانسـت که کربلا از دیدگاه مادی و ظاهری به­خاطر رفتار شـیاطین انسـی و جنی، بسـیار تاریک و غمبار اسـت، اما در باطنِ آن ظاهـرِ تاریـک، آب حیـات وجـود دارد و هرکسـی طالـب حیات باشـد باید وارد آن سـرزمین شـود تا زنده شـود. سـلیمان(ع) وارد آن سـرزمین شـد و همچـون خضـر(ع) از آب حیـات نوشـید و بـا مفهوم «وَ لا تَحْسَـبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللّهِ أَمْواتًا بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ» آشنا شد. او می­دانسـت درجات بالای حیات را باید در ارتفاعات آسـمان جسـتوجو کـرد و خداونـد یـاران مولا را به اعلی­علیین رسـانده بود.

والاترین فضای تربیتی برای ظهور

وقتـی از اربعیـن به ­عنـوان یـک پدیـده اجتماعـی سـخن می­گویید باید جایـگاه آن را در برنامـه الهـی جسـت­وجو کنیـد. هنرمنـدان بـا توجـه بـه تیزبینـی و دقت­نظـری کـه دارنـد برای خلق آثار خـود باید در ابتدا تبیین دقیـق و منطبـق بـا حـق را از اربعیـن داشـته باشـند تا آثارشـان بتواند در ایـن حـوزه پیشـرو باشـد و آینده­پژوهانـه مسـیر پیـشرو را نشـان دهد. از آنجا که جامعه جهانی به­سـرعت به­سـمت حوادث قبل از ظهور می­رود، اربعیـن را بایـد به­عنـوان یـک رفتـار تربیتـی از جانب خداوند دانسـت که بـا قـرار دادن افـراد در آن فضـا، آنهـا را دعـوت بـه کسـب صفاتـی می­کند کـه در مسـیر به­سـوی آینـده و مواجـه شـدن بـا حـوادث سـخت قبـل از ظهـور بـه آن نیـاز دارند.

بـه یـاد دارم از سـال ۹۳ حـدود چهـار سـمینار در روز اربعیـن، در سـالن مجاور حرم امام حسـین(ع) شـرکت داشـتم و در تمام سـمینارها، همه علمـا از کشـورهای مختلـف، نسـبت بـه پدیده اربعین اظهـار بهت­زدگی می­کردنـد. درطـول این سـالها علما و سـخن­رانان از جنبه­های مختلف سعی کردند ویژگی­های اربعین را احصا کنند و در اختیار مردم بگذارند اما متاسـفانه کمتر از ویژگی اصلی اربعین سـخن به­میان آورده­اند و آن نوراللـه اسـت، همـان نـوری کـه همـه قلوب را به تسـخیر خـود دارد و آنها را در سـخت­ترین دوران «حضور داعش» به کربلا کشـانده اسـت. همان نـوری کـه مـولا علـی(ع) در حدیث «معرفت به نورانیت» بر هر شـیعه­ای، آشـنایی بـا آن را واجـب می­خواند.  اگـر بـاور کنیـم کـه اربعیـن قسـمتی از برنامـه الهـی اسـت کـه خداونـد طبـق آن مـا را تربیـت و به­ سـمت ظهـور می­کشـاند، بـه تفاوتهـای آن بـا اجتماعـات دیگـر پـی می­بریـم. به­ طوریکـه در چندیـن بـاری کـه بـا زوار اربعیـن همـراه بـودم از آنهـا تاثیـر زیـادی گرفتـم کـه حاصـل آن را در مجموعـه تابلوهای «آسـمان حسـین» و «همپـای نور» در سـالهای ۹۴ و ۹۸ بـه نمایـش گذاشـته­ام.  بـار دیگـر تاکیـد می­کنـم جـای تبییـن آسـمانی در اربعین توسـط علما خالی اسـت. می­توان با انتقال معرفت قرآنی به مومنین باعث شـد آنها بسـیار بیش از این از اربعین بهره ببرند و از مواهب آن در زندگی فردی و اجتماعی خود اسـتفاده کنند.