۲۱ بهمن ۱۴۰۱
قدیریان در گفت‌وگو با ایکنا:
هنرمند انقلاب به مفاهیم قرآنی و ظرایف رفتاری اهل بیت(ع) مسلط است
چهره برتر سال در هنر نقاشی گفت: هنرمند انقلاب ابتدا باید با مفاهیم قرآنی و ظرایف رفتاری اهل بیت(ع) آشنا باشد تا در آن فضای معرفتی، به تولید آثار بپردازد.
عبدالحمید قدیریان نقاش برجسته و چهره برتر سال هنر انقلاب، با بیان اینکه هنر انقلاب میتواند در اصلاح ریشه‌های فرهنگی تبیین‌های مطلوب و صحیح‌تری ارائه دهد، گفت: هنر انقلاب میتواند، با بازنگری در تجاربی که در سال‌های دفاع مقدس و نصرت‌های متعددی که از جانب الهی بر این انقلاب وارد گشته و تلاش برای فهم برنامه الهی برای سیر به سوی ظهور، در اصلاح ایمانیات و فرهنگ جامعه تلاش کند.
هنر انقلاب اسلامی در ایران هنری است که متأثر از فضای حاکم بر زمان انقلاب بود، در زمانه‌ای که شرایط خاصی در کشور حاکم بود و به تبع آن، وجوه مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و… در جامعه ایران دستخوش تحول بود و توانست خود را با فضای جدید تطبیق دهد، هنر انقلاب اسلامی بود. در این خصوص و در آستانه چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت‌وگویی با عبدالحمید قدیریان نقاش برجسته و چهره برتر سال هنر انقلاب، در ارتباط با ماهیت و مفهوم هنر انقلاب اسلامی و نقش آن در پیشرفت هنر ایران داشتیم که در ادامه آن را می‌خوانیم.
ایکنا – ابتدا درخصوص ماهیت و مفهوم هنر انقلاب اسلامی توضیح دهید.
ماهیت هنر انقلاب، وابسته به تعریفی است که درخصوص انقلاب اسلامی داریم. اگر تعریفی که از انقلاب می‌کنیم، تنها و صرفاً در راستای مباحث سیاسی و اجتماعی باشد، هنرش هم نیز در این رابطه تعریف می‌شود. هنر انقلاب اسلامی بعد از گذشت چهار دهه، باید این‌گونه تعریف شود که همواره باید جلودار انقلاب باشد و تلاش کند در مسیر فرهنگسازی و پیشبرد اهداف انقلاب مؤثر واقع شود. اگر انقلاب را یک انقلاب سیاسی تعریف کنیم، طبیعتاً هنرمندان نیز در چارچوب اهداف سیاسی حکومت نقش‌آفرینی می‌کنند و در مقابل، حکومت نیز طراحی‌کننده مسیر بر اساس رفتارهای سیاسی و اجتماعی است و راه را برای سیاسیون و کسانی که مسیر پیش‌رو سیاست را هموار می‌کنند، عمل خواهد کرد و این نوع هنر انقلاب در سطح مفاهیم رفتاری حکومت تعریف می‌شود که با این منظر هنرمندان در طول انقلاب، نقش‌آفرینی خوبی از خود نشان داده‌اند. اما گاهی هنر انقلاب میتواند در سطح مرتفع‌تری تعریف شود. به عبارت دیگر، هنر انقلاب میتواند در جهت اصلاح ریشه‌های فرهنگی تبیین‌های مطلوب و درست‌تری ارائه دهد.
هنر انقلاب میتواند، با توجه به خط‌مشی‌هایی که توسط امام راحل و همچنین مقام معظم رهبری، بیان شده و بازنگری در تجاربی که در سال‌های دفاع مقدس و نصرت‌های متعددی که از جانب الهی بر این انقلاب وارد گشته و تلاش برای فهم برنامه الهی برای سیر به سوی ظهور، در اصلاح ایمانیات و فرهنگ جامعه تلاش کند.
با دقت و بررسی در فهم انقلاب و مرور سخنان امام(ره) بی‌تردید انقلاب را ریشه در اراده الهی خواهیم یافت و طبیعتاً کسانی که تلاش می‌کنند، تا موانع بر سر راه فرهنگ را کنار زده و راه را گشوده و اصلاحات فرهنگی در جامعه ایجاد کنند، باید در ابتدا با فرهنگ رفتاری و فکری و فضایل اهل بیت(ع) آشنا شوند، چرا که انقلاب اسلامی تلاش دارد تا در مسیر ظهور حرکت کند و خود را با معیارهای قرآن و فرهنگ اهل بیت(ع) تطبیق کرده، حرکت کند. لذا تا رسیدن به تمدن نوین ایرانی – اسلامی باید اهل علم، از قرآن در ابعاد و لایه‌های مختلف استخراج معارف ناب کند، تا در این مسیر طولانی کمترین تلاطم را داشته باشیم. بنابراین هنرمندی که هنرمند انقلاب است اگر بخواهد در مسیر طولانی و پرخطر انقلاب کار کند، در ابتدای امر باید با مفاهیم قرآنی و ظرایف رفتاری اهل بیت(ع) آشنا باشد و در آن فضای معرفتی، به تولید آثار بپردازد، تا بتواند با جامعه ارتباط برقرار کند و منجر به اصلاح اعوجاجات رفتاری جامعه شود و تلاش کند تا جامعه را آماده رفتن به سمت تمدن مدنظر کند.
ایکنا – نقش هنر انقلاب در پیشرفت هنر ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هنرمندان انقلاب بسیار تلاش کردند، تا مفاهیم تولید شده در دفاع مقدس و نیز حال و هوای آن دوران را به تصویر کشند، اما بعد از دوران دفاع مقدس، با افت ایمانیات روبرو شدیم. در آن زمان بر اساس اهداف سیاسیون حاکم، جامعه از فضای ایدئولوژی و همنشینی با نور الهی که بارها در دفاع مقدس اثرات آن را دیده و چشیده بودیم جدا شدیم و به دنبال رفاه برای جامعه رفتیم. به این ترتیب هنر انقلاب نیز دچار تشتت و سردرگمی شد. با گذشت زمان و به دلیل مدیریت مقام معظم رهبری درخصوص گسترش تفکر انقلاب در خارج از مرزها، که بسیار نیز موفق بود، باعث شد تا هنرمندان جوان شور تازه‌ای پیدا کنند. در این سال‌ها هنر انقلاب تلاش کرد، وارد فضای تبیین شود و رفتارها و خط‌مشی‌های مقام معظم رهبری را تبیین و در راستای اصلاح فرهنگ جامعه حرکت کند. جوانان به میدان آمدند و تلاش کردند، با این فضا تا حد امکان همراه شوند و آن را به ثمر برسانند.
ایکنا – آیا خط سیر منظمی در مطالعات هنر انقلاب اسلامی وجود داشته است؟
همان‌طور که گفتم با سیاست سیاسیون و نفوذ دشمن در فضاهای تصمیم‌گیری کلان کشور باعث شد تا جامعه دچار نزول فرهنگی شود و به نوعی راه را گم کند. همه بر این امر واقف هستیم و دراین‌باره بسیار سخن می‌گوییم و نگران هستیم، اما همچنان رفتارهای گذشته را با هزینه‌های بیشتر تکرار می‌کنیم. یکی از مواردی که میتواند، راهگشای این مسیر باشد، فهم مسئولان از فرهنگ و هنر است. مسئولان ما فاصله زیادی به خصوص با بحث هنر دارند، آن دسته از مسئولانی نیز که آشنا با مباحث هنری هستند، متأسفانه به دلیل تحصیلاتشان دارای معیار غربی با روکش اسلامی هستند و به همین دلیل حرکت به سمت اصلاح صورت نمی‌گیرد.
با توجه به التهابات اجتماعی که اخیراً رخ داد، این امید وجود دارد که مسئولان کشور متوجه کمبود فهم فرهنگی خود شوند و قبل از اینکه به دنبال گشایش در فضای اجتماعی باشند، گشایشی در ذهن خود ایجاد نمایند، و معارف جدید و نگرشی تازه برای خود در راستای مفاهیم قرآنی و انقلابی ایجاد کنند، چرا که این مسئله بسیار مغفول مانده است. عموم فعالیت‌های فرهنگی که در حال حاضر رخ می‌دهد، در راستای توجیه رفتارها و سیاست‌های حکومتی است و کاری با بنیان‌های تفکری ندارد و این خلأ فرهنگی باعث شده، در چند ماه گذشته اتفاقاتی را شاهد باشیم که حتی تصور آن هم برایمان سخت بود.
ایکنا – اهمیت هنر نقاشی در بین دیگر هنرهای معاصر چگونه است؟
نقاشی در اصل بیان پایه‌ای و تصویری تفکر است که میتواند در درازمدت تمدن‌ساز باشد. به عنوان مثال، در سینما وقتی قصد فیلم‌سازی داریم، خصوصاً اگر سکانس‌های پیچیده‌ای قرار باشد، ابداع شود، اولین اقدام، نقاشی و طراحی از آن پلان است. وقتی مفاهیم اولیه را به تصویر می‌کشیم، همه عوامل فیلم، با آن تصویر سعی می‌کنند همراه شوند. تصویر ابتدایی از آن صحنه در ذهن نقش می‌بندد و باید گفت پایه و اساس یک فیلم طراحی و نقاشی است.
با بررسی فرهنگ غرب که در حال حاضر به این انحطاط اخلاقی رسیده و بحث همجنسگرایان، نقل هر مجلس فرهنگی شده است، مشاهده می‌کنیم، یکی از پایه‌های این تفکر در حدود ۵۰۰ سال گذشته در کلیسا توسط نقاشانی مانند میکل آنژ کشیده شده است. او در کلیسا، انسان و خدا را به تصویر کشیده که برهنه¬اند. مسیحیان غیرتمند در آن سال‌ها، برای دعا به کلیسا می‌رفتند و با این تصاویر روبرو می‌شدند. در روزهای نخست سعی می‌کردند اعتراض کنند، اما به‌مرورزمان عادت کردند و آرام آرام این تصاویر بخشی از معیارهای سنجش و قضاوت شد. این تصاویر آغازی برای انحرافات اخلاقی بود. باید گفت تصویر و نقاشی در شکل دادن به یک تمدن بسیار مهم است. ایده‌ای که توسط هنرمندان تولید می‌شود، میتواند تصویری از تمدن پیش رو را به دنبال داشته باشند، بنابراین نقاشی بسیار مهم است.
ایکنا – اگر در ارتباط با جریان‌های موجود در نقاشی معاصر ایران پس از انقلاب بررسی داشته باشید. آیا این سیر، سیر تکاملی، فعال و پویا بوده است؟
در دهه اخیر به دلیل حضور فرامرزی که در کشورهای گروه مقاومت داشتیم، لزوم تبیین احساس شد و گروه‌های هنری و دوستداران انقلاب وارد میدان شدند و در قالب کاریکاتور، نقاشی و… تبیینی از انقلاب و مسیر پیش روی آن داشتند و در چارچوب سیاسی، رفتاری و اندیشه‌ای حکومت سعی کردند به ایفای نقش بپردازند که مفید نیز بوده است، به خصوص در بحث شبکه‌های مجازی جوانان با اشتیاقی که داشتند وارد کار شدند و تأثیرگذار بودند. اما در بحث اصلاح ایمانیات و رفع موانع فرهنگی و اندیشه¬ای جامعه که به روش تفکر بازمی‌گردد، هنوز وارد میدان نشده‌ایم و این مسئله به هنرمندان چندان ارتباطی ندارد و کوتاهی در این زمینه متوجه متفکران است که تفکر نو و قرآنی ارائه نکرده‌اند و همچنان مقام معظم رهبری هرگاه می‌خواهند در خصوص تفکر صحبت کنند، نام شهید مطهری را می‌آوردند و هنوز جایگزینی برای ایشان پیدا نشده و این مسئله بسیار دردناک است.
انتهای پیام