۱۴۰۱/۰۳/۰۹
مظلومیت حاج قاسم و شهادت دختران افغانستانی روی بوم
اگر فیلم‌های «ارتفاع پست»، «ملک سلیمان»، «مریم مقدس» و «محمد رسول ا…(ص)» را دیده باشید، حتماً هنرش به چشمتان آمده است؛ هنر طراحی صحنه و لباس این فیلم‌ها که بارها بابتشان تشویق شده است. از جمله، در نوزدهمین جشنواره فیلم فجر که سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس را برای فیلم «مریم مقدس» از آن خود کرد. البته هنر استاد عبدالحمید قدیریان تنها به طراحی لباس و صحنه ختم نمی‌شود و تابلوهای نقاشی‌اش، سرآغاز سیراب شدن از چشمه هنر دینی و انقلابی است. این هنرمند برجسته که فروردین امسال، عنوان چهره سال هنر انقلاب را از آن خود کرد، این روزها با «آسمان حسین» در نگارخانه رضوان، مهمان مشهدی‌هاست. از جمله آثار حاضر در این نمایشگاه می‌توان به تابلوهای «هم‌پای نور»، «محفل» و «پر کن پیاله» اشاره کرد. به مناسبت حضور استاد عبدالحمید قدیریان در مشهد، با ایشان درباره هنر دینی و انقلابی گفت‌وگو کرده‌ایم.
چه شد که نمایشگاه نقاشی «آسمان حسین» را در مشهد برگزار کردید؟
خیلی دوست داشتم در این سالِ جهاد تبیین، درباره موضوعی که بر اساسش مجموعه «آسمان حسین» را طراحی کردم، صحبت شود. دوستان حوزه هنری مشهد و آستان قدس رضوی این فرصت را ایجاد کردند که نمایشگاهی از آثار منتخب من به صورت کپی برابر اصل تهیه شود. ان شاءا… اگر بشود، قصد دارم این نمایشگاه در شهرهای مختلف برگزار و درباره‌اش صحبت شود. من معتقدم نوع نگاه به دین، گمشده ماست. امیدوارم این بحث را باز و هنرمندان را دعوت کنیم تا به میدان بیایند.
وضعیت هنر دینی در کشورمان را چطور ارزیابی می‌کنید؟ برآورد شما از جایگاه دین در جامعه چیست؟
هر چه هست، هنرش هم همان است. هنر تابع فضایی است که در آن خلق می‌شود. هر قدر دین در جامعه هست، همان‌قدر هم هنرش هست. معتقدم باید دین ارتقا یافته معرفی شود؛ دینی که نیاز فتنه‌های قبل از ظهور است تا جامعه را آماده کند برای مواجهه با اتفاقاتی که در آستانه ظهور می‌افتد و در مسیر است.
تعریف شما از هنر انقلاب و مقاومت چیست؟
من معتقد هستم که ترجمان هنر انقلاب، تقویت تفکر ایدئولوژیک است؛ چه در داخل کشور و چه در خارج. تمام گروه‌های نیابتی در کشورهای گروه مقاومت حول چه محوری جمع شده‌اند؟ صرفاً استکبار ستیزی نیست. عموماً بر مدار تفکری الهی است که نشئت گرفته از محوریت اهل بیت(ع) است. هر قدر هنرمند انقلاب بتواند تبیین بهتر، دقیق‌تر و زیباتری از قرآن ارائه دهد، به نظر من عین هنر انقلاب است. هنر انقلاب به معنای حرکت‌ها و خیزش‌های اجتماعی شاید کار پوستر و کاریکاتور باشد ولی به نظر من نقاشی، بستر و قابلیت این را دارد که بحث‌های عمیق‌تری را مطرح و مخاطب را با ابعاد والاتر سیره اهل بیت(ع) آشنا کند.
در سال‌های اخیر دو تابلوی «حاج قاسم» و «دختران مکتب سیدالشهدا» بسیار دیده و با استقبال مواجه شد. درباره چگونگی خلق این دو اثر بگویید.
وقتی واقعه‌ای رخ می‌دهد، نمی‌توانیم بی‌تفاوت از کنارش عبور کنیم. هنرمند نمی‌تواند گوهری مانند حاج قاسم را نادیده بگیرد. من پس از شهادت ایشان بلافاصله عکس‌العمل نشان دادم و این تابلو را خلق کردم. در واقعه مدرسه دختران سیدالشهدا در افغانستان هم که واقعه دردناکی بود، تعدادی از دختران مظلوم هم‌تبار ما، به دلیل جهل و کج فهمی به خاک و خون کشیده شدند. من هم واکنش نشان دادم. البته محور اصلی کار من معطوف به موضوعات مفهومی است و تلاش می‌کنم در این زمینه اثر تولید کنم
. آثار شما حال و هوایی ناب را به بیننده منتقل می‌کنند. این حال خوب از کجا می‌آید؟ اولاً لطف خداست. گیرندگیِ من خوب است ولی عطا از خداست. من کاری که می‌کنم این است که خودم را در فضای معرفتی قرار می‌دهم. سعی می‌کنم با اهل علم نشست و برخاست کنم. سعی می‌کنم آن‌طور که خدا می‌خواهد و در قرآن به ما تذکر می‌دهد، درباره هر موضوعی که به آن وصل می‌شوم، تفکر و تدبر کنم و فقط یک موضوع را نبینم. مثلاً خلق تابلوی «شب قدر» حدود چهار سال طول کشیده‌است. شما الان محصول را می‌بینید، اما من چهار سال مدام وارد این موضوع شدم و چندین تابلو کشیدم و پاک کردم. این هنر سلوک خاص خودش را دارد ولی ممارست و دستگیری خداوند، راه را باز می‌کند
. انتخاب شما به عنوان چهره سال هنر انقلاب، چه تفاوتی با جایزه‌ها و افتخارات قبلی‌تان دارد؟ این جوایز در حالت عادی، بیشتر سنگ جلوی راه است اما اگر آدم از همین انتخاب‌ها در فضای رسانه‌ای بتواند استفاده و مطالب و مفاهیمش را منتقل کند، امکان خوبی است. وقتی من به عنوان هنرمند سال انتخاب می‌شوم، امثال شما با من مصاحبه می‌کنید و من می‌توانم حرف‌هایم را بزنم. از این نظر این انتخاب شدن‌ها می‌تواند مؤثر باشد ولی برای هنرمند انقلاب به طور کل یک زهر است که آدم را شرطی می‌کند به انتخاب شدن یا نشدن.
برای تربیت نسل جوان در حوزه هنر دینی و انقلاب برنامه‌ای دارید؟ من تمام وقتم به تولید می‌گذرد. این نمایشگاه‌ها می‌تواند کمی این مسئله را جبران کند. من حتی اعلام آمادگی کرده‌ام که اگر آستان قدس و اداره ارشاد مشهد جلسه‌ها و نشست‌هایی با حضور جوان‌ها برگزار کنند، خیلی خوب است، اما به صورت اختصاصی کارگاه و کلاس برگزار نمی‌کنم.
این روزها طراحی صحنه و لباس هم می‌کنید؟ اگر فیلمی که درخور باشد و بتوانم در آن اثرگذار باشم و مفاهیمش اذیتم نکند و سالم باشد، انجام می‌دهم. سال گذشته یک فیلم درباره امام حسین(ع) کار می‌کردیم که بنا به دلایلی که زیاد هم متوجه نشدم چه بود، متوقف شد. الان هم اگر فیلمی باشد، حتماً کار می‌کنم.
لینک: https://www.pishkhan.com/news/268025