تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ –
التهابات اجتماعی؛ بازتاب دوری جامعه از زیستِ قرآنی است + صوت
عبدالحمید قدیریان گفت: آشوب‌ها و التهابات سال گذشته نشان داد تا چه حد از حس فرهنگی، معرفتی و بصیرت‌افزای انس با قرآن در زندگی ایرانیان کاسته شده است.
عبدالحمید قدیریان هنرمند نقاش و چهره هنر انقلاب در سال ۱۴۰۰ و خادم القرآن سال ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با ایکنا با بیان آنکه حقیقت آن است که همگی ما در بحث نگرش و مداقه بر مفاهیم قرآنی، نگاهمان باید فراتر از حال و هوایی ساده و برداشت‌هایی سطحی از آیات خداوند باشد خاطرنشان کرد: اصل امر نگریستن به آیات نورانی قرآن کریم باید بر تکثر نگاه خداوندی در به وقوع پیوستن اتفاق‌ها و حرکت مسیر زندگی بشر به سمت ظهور باشد.
وی با تاکید بر آنکه انتخاب چنین شیوه نگریستن به مفاهیم قرآنی بسیار پیچیده و سخت به نظر می‌آید ادامه داد: در صورت تحقق چنین نگرشی برای هر انسان، آیات الهی قرآن از حال وهوایی عرفانی پای خود را فراتر می‌گذارد و وجودشان در لحظه‌لحظه زیست بشر بیشتر احساس می‌شود.
چهره سال «هنر انقلاب ۱۴۰۰» تصریح کرد: در صورت تحقق این نگاه جامع و فراگیر، شاهد آن خواهیم بود که نقش قرآن در زیست انسان‌ها به وجهی استراتژیک بدل می‌شود.
هدف غایی نمایشگاه
این هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز با اشاره به نمایشگاه هنر عاشورایی خود که دی و بهمن‌ماه ۱۴۰۱ در فرهنگسرای نیاوران با عنوان «نور هدی؛ نور حسین است و بس!» برگزار کرده بود یادآور شد: نگاه محوری‌ام در آن نمایشگاه، بحث تجلی نور در قالب استنباط از مفاهیم قرآنی و آمیخته با نگاه عرفانی بود.
وی ادامه داد: در آن نمایشگاه از نور به‌عنوان سلاحی برای روبه‌رو شدن با اتفاقات پیش‌رو و مسیری که طی کردن مسیری که بشریت برای ظهور آن را می‌پیماید مدنظر قرار دادم. این همان الزامی است که به ما یادآوری می‌کند که در زمانه حال و دوران معاصر، حرکت به سمت قرآن و زیستِ قرآنی هرروز نسبت به روز قبل تشدید می‌شود.
دوران مهجوریت قرآن در زیست انسان
قدیریان در ادامه با اشاره به برخی طراحی برنامه‌های مدیران و مسئولان در فضای مذهبی که بیشتر جنبه سرگرم‌کننده در مواجهه با مخاطبان دارد بر لزوم طراحی و برنامه‌ریزی تولیدات هنری با هدف ترغیب مخاطبان به سمت معرفت قرآنی تاکید کرد و افزود: این دست از اقدامات سبب می‌شود روزبه‌روز مهجوریت قرآن بیشتر شود. درحالی‌که همواره و به‌ویژه در عصر و زمانه حاضر بیش‌ازپیش نیازمند محبوبیت قرآن در تک‌تک لحظات زیست بشر هستیم.
وی با بیان آنکه هرچه فعالیت‌های بشر در زمانه معاصر و عصر مدرن بیشتر می‌شود دوره زیست انسانی و مهجوریت قرآن در این زیست به‌عنوان عنصری قدرتمندتر رخ‌نمایی می‌کند خاطرنشان کرد: اگر زندگی انسان‌ها را دو روی سکه در نظر بگیریم روی نخستش آن است که همدلی و انس تک‌تک انسان‌های روی زمین با قرآن به هموارتر شدن زیست انسان‌ها در سایه انس با قرآن و بدل شدن آن به‌عنوان چراغ راهی برای پیمودن مسیر صدق و رستگاری به شمار می‌رود.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت: روی دیگرش آن است که هرچه زندگی انسان‌ها از این زیست قرآنی فاصله بگیرد، گمراهی و قرار گرفتن در مسیر ضلالت برای افراد و ابناء بشر بیشتر محقق می‌شود.
بازتاب دوری جامعه از زیستِ قرآنی
قدیریان با بیان آنکه دشمنی دشمنان همواره وجود داشته و فصل مهمی از آن را در التهابات اجتماعی کشور در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ به‌وضوح می‌توان رصد کرد یادآور شد: آشوب‌ها و التهابات سال گذشته نشان داد تا چه حد حس فرهنگی، معرفتی و بصیرت‌افزای انس با قرآن در زندگی ایرانیان کاسته شده استProgress:
وی تصریح کرد: تنها راه علاج آن است که با قدرت، شدت و هم‌گرایی بیشتری به سمت معرفت قرآنی حرکت کرده و برای استخراج گنج معرفت قرآنی که همواره در کنار ما در آیه آیه کلام‌الله مجید وجود داشته تلاش بیشتری بکنیم و این جز گام نهادن در مسیر تلاش برای ظهور و نورانی‌تر کردن زندگی ما مسلمانان معنای دیگری ندارد. معنایی که غایت و نهایتش رسیدن به قرب پروردگار است.
قطره‌ای از اقیانوس
قدیریان در پاسخ به این پرسش که اگر هنر رنگ وبوی ایدئولوژیک به خود گیرد آیا باز هم می‌تواند در ارتباط‌گیری با تمامی طیف مخاطبان و سلایق متنوع آنها تأثیرگذاری مثبتش را داشته باشد اظهار داشت: این سؤالی مهم است! چراکه بر قابلیت تطبیق‌پذیری مقوله هنر، خاصه هنر دینی، انقلابی و بصیرت‌افزا تأکیدی بیش‌ازپیش دارد. در پاسخ به این پرسش باید گفت که این مهم را نه‌تنها در مکتب اسلام که در دیگر مکاتب نیز به‌وضوح مشاهده می‌کنیم.
وی با تاکید بر آنکه هرگاه بحث ایدئولوژی به میان می‌آید اغلب گمان می‌کنند که این مسئله باعث به وجود آمدن محدودیت در روایت و ارائه آثار هنری و ارتباط‌گیری با مخاطبان می‌شود و ممکن است ریزش‌هایی را با خود به همراه داشته باشد تصریح کرد: در نگاه فلسفی باید بر این مسئله اشاره کرد که وقوع این امر، مسئله‌ای طبیعی است و در همه چارچوب‌ها و دسته‌بندی‌های محوری هنر ایدئولوژیک وجود داشته؛ اما واقعیت امر آن است که ما هنوز درباره هنر دینی حتی به‌اندازه‌ای قطره‌ای از اقیانوس آن را درنیافته‌ایم.
فراتر از بشریت
این هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز با بیان مثالی یادآور شد: وقتی درباره مارکسیسم صحبت می‌کنیم؛ تعریف عملکرد، ساختار و تأثیرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن به‌وضوح معلوم و مشخص است. چراکه چارچوب، قوانین و استدلال‌های آن به شکل علمی و عملی تبیین شده است. حال این ما به‌عنوان مخاطبان هستیم که می‌توانیم در مواجهه با بازتاب آن ایدئولوژی در حوزه هنر آن را بپسندیم یا خیر؟!
وی افزود: اما نکته مهم که اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد آن است که وقتی درباره معرفتی صحبت می‌کنیم که هنوز ذره‌ای از آن را نچشیده‌ایم؛ خاصه معرفت قرآنی، ابتدا باید تمام قوانین، چهارچوب، اصول و استدلال‌های آن را با همان عطر و بوی زیبایی که از قرآن در میان جامعه می‌تواند رواج پیدا کند و متجلی شود را در قالب تولید آثار هنری برای زیست قرآنی به مخاطبان ارائه کنیم.
به گفته قدیریان؛ این معرفت قرآنی از جانب کسی تبیین شده است که خالق هستی است. پس به‌وضوح می‌توان تأکید کرد که این کتاب آسمانی تنها برای مسلمانان نیست. قرآن مسیر روشنگر و راه سعادتی جهان‌شمول و حتی فراتر از بشریت است. چراکه در بطن و متن خود فراتر از انسان؛ اجنه و ملائک را نیز دربرمی‌گیرد و با نگاهی کلان‌تر تمام عالم را مسخر خود می‌کند. پس اینجاست که مقوله تبیین هنر، خاصه با زبان هنرِ متعهد انقلابی و اسلامی می‌تواند قدرت‌نمایی بیشتری داشته باشد که تجلی آن بی‌هیچ تردیدی سرشار از زیبایی است و توانایی آن را دارد تا تمامی نقطه‌های تاریک بشر را با همه تفکرهای تعیین شده برای آن را دستخوش تغییر کند.
پاسخ به چند پرسش معرفتی
چهره هنر انقلاب در سال ۱۴۰۰ با تکرار این مهم که ما درباره مسئله و مؤلفه‌ای صحبت می‌کنیم که کمترین شناخت را درباره آن داریم خاطرنشان کرد: زمانی که می‌خواهیم شعری را از یکی از شاعران بزرگ و قدرتمند جهانی بخوانیم، بی‌تردید آن را با لحن، قدرت و دقت متفاوتی می‌خوانیم. چراکه اعتقاد داریم در این شعر چیزی وجود دارد که سبب بزرگی و جهانی شدن نام شاعرش شده است.
وی ادامه داد: حال وقتی در مواجهه با خالقِ شعر هستی و انسان‌ها یعنی خداوند متعال قرار می‌گیریم چگونه است که در تکلم آن به لکنت می‌افتیم؟ این همان خالق بزرگی است که بخشی از فعلیت او، تمام جهانی که در آن زیست می‌کنیم را دربر گرفته است. آیا این درخواست زیادی است که در خوانش فرمایشات و گفتارهای مشخص‌کننده مسیر زیست انسانی در آیه آیه کتاب کلام‌الله مجید و به تسخیر درآوردن آنها در زبان روایت هنری دچار غفلت شویم؟!
این طراح هنری نام‌آشنا در حوزه آثار سینمایی با بیان آنکه کل و جزء عالم در سیطره خداوند است و ما در با نگریستن به جهان، اوج رحمت متجلی شده پروردگار را می‌توانیم در تک‌تک لحظات زیست خود که به شکلی دقیق چیدمان شده است را رصد کنیم یادآور شد: اگر این‌گونه به زندگی بنگریم، زندگی نه‌تنها هدیه و فدیه‌ای ارزشمند و الهی از سوی پروردگار است که اثری هنرمندانه و بی‌نقص است که از جانب خداوند به ما ارزانی داشته شده است.
این محقق و پژوهشگر هنر دینی و انقلابی اظهار داشت: پس چرا من آن‌قدر کم از این زیست و جهان لبریز از هنر و معرفت بهره می‌برم و چرا از آن فقط برای تضعیف روح استفاده می‌کنم؟ درحالی‌که اصلاح اخلاق و هدایت بشر نه‌تنها دور از ذهن نیست که در حقیقت در دسترس‌ترین اتفاقی است که مسئولان و متولیان و برنامه‌ریزان هر کشوری و از آن مهم‌تر مردمان هر جامعه‌ای می‌توانند از آن بهره ببرند.
تنها مسیر سعادت
قدریان گفت: تا زمانی که ما انسان‌ها هر کدام بتوانیم به لایه‌های درونی این اثر منظم و لبریز از صنع و خلق پروردگار ورود کنیم و تک‌تک مزه‌های آن را بچشیم، بی‌هیچ تردیدی زندگی با همه فراز و فرودهایش نمی‌تواند ما را به مسیر گمراه شدن رهنمون شود.
وی تصریح کرد: آنچه که در این جهان وجود دارد و توسط آفریدگار خلق شده ازجمله خود انسان؛ جنسش، جنسی از نور پروردگار است و انسان تنها بخشی از تجلی ذات و شعشعه خداوند در زمین است.
رسالت رسانه‌ها در تبیین زیست انقلابی و قرآنی
قدریان با بیان آنکه درک این نور و حرکت به سمت آنکه چراغی قدرتمند چون قرآن را در اختیار تک‌تک مردمان زمین قرارداد نه‌تنها دور از ذهن نیست که بهره بردن از آن می‌تواند بالاترین دستاورد را برای سعادت بشر و انسان در هر عصری به‌ویژه دوره و زمانه معاصر با خود به همراه داشته باشد تاکید کرد: این رسالتی است که امروز مسئولان و رسانه‌ها بیش‌ازپیش باید به آن متعهد باشد تا حرکت مردمان در مسیر این نور را محقق کنند.
وی با اشاره به این مهم که یکی از بهترین زبان‌ها برای تجمیع حرکت انسان‌ها به سوی نور و ذات پاک پروردگار زبان و بیان هنری است خاطرنشان کرد: در جامعه ما که جامعه‌ای انقلابی و اسلامی است؛ هنر متعهد انقلابی و بهره گرفتن از معرفت قرآنی می‌تواند این مهم را برای تمام مطالبه‌گران جامعه یعنی تک‌تک افراد ایران‌زمین با خود به همراه داشته باشد.
قدیریان در پایان تصریح کرد: باید مباحث پنهانِ مفاهیم قرآنی را استخراج کنیم و این جز زیست لحظه به لحظه و آینه با آینه با متن کلام‌الله مجید محقق نخواهد شد. ما نیازمند آن هستیم تا قرآن بر تمام لحظه‌های زندگی‌مان جاری شود تا بتوانیم به آن معرفت اصلی انسانی و بصیرت ذات بشری در مقام گام برداشتن به سمت قرب پروردگار توفیقی همیشگی داشته باشیم.
گفت‌وگو: امین خرمی
انتهای پیام